Specyfika kociej jamy ustnej
Przyzębie to złożona struktura występująca w obrębie jamy ustnej, a więc w początkowym odcinku przewodu pokarmowego. Zaliczamy do niej:
- dziąsło,
- więzadło przyzębne, zwane też ozębną,
- cement korzeniowy,
- kości zębodołu.
I choć często, poruszając temat stanów zapalnych w obrębie przyzębia, mówi się właśnie o zapaleniu dziąseł, to jednak w rzeczywistości problem ten może dotyczyć także uszkodzenia przyczepu ozębnej oraz kości zębodołu, jeśli jest bardzo zaawansowany. Początkowe stadium to bowiem faktycznie jedynie proces zapalny dotyczący tkanek miękkich w obrębie dziąsła. Jednak w przypadku postępu choroby może się ona rozprzestrzeniać dalej.
Jeżeli pacjent nie trafi do lecznicy, a więc nie rozpocznie się odpowiedniego leczenia, z czasem może dojść u niego do wytworzenia się patologicznych kieszonek przyzębia, może też wystąpić obniżenie krawędzi kości zębodołowej, widoczne dobrze na zdjęciach RTG. Dlatego zaleca się, aby w celu właściwego określania kondycji przyzębia połączyć kwestię objawów klinicznych z diagnostyką radiologiczną. Na szczęście dla samych pacjentów zapalenie dziąseł jest chorobą odwracalną, o ile w jego wyniku nie doszło do utraty aparatu więzadłowego. Dlatego też czas rozpoczęcia leczenia ma tu duże znaczenie.
Z racji sekodontycznego typu funkcjonalnego kociego uzębienia warto zaznaczyć, że istnieje tylko kilka miejsc, w których w jamie ustnej może dochodzić do gromadzenia się resztek pokarmu. Zatem to najczęściej nie one stanowią źródło problemów zapalnych. Natomiast nawet wówczas, gdy uda się zadbać o regularną i skuteczną higienę jamy ustnej, która ogranicza namnażanie się bakterii i odkładanie kamienia nazębnego, nadal u części zwierząt mogą występować predyspozycje do rozwoju stanu zapalnego w rejonie przyzębia. Dlatego też literatura zaleca, by przyzębie traktować jako „interaktywny zespół tkanek jamy ustnej, którego zdrowie zależy od harmonizowania czynników zewnętrznych i wewnętrznych”1.
Choroba przyzębia
Młodzieńcze zapalenie przyzębia u kotów
Ponieważ do zapalenia przyzębia u kotów dochodzi w efekcie połączenia wielu czynników, przybiera ono różne formy. Mamy więc do czynienia z:
- przewlekłym zapaleniem przyzębia występującym u kotów dorosłych i przebiegającym w sposób cykliczny,
- agresywnym zapaleniem przyzębia, charakteryzującym się gwałtownym rozwojem i bardzo dużą bolesnością,
- martwicowym zapaleniem przyzębia, podczas którego dziąsła rozpadają się ze względu na postępującą martwicę,
- młodzieńczym zapaleniem przyzębia, które jest szczególną postacią tej choroby.
W przebiegu młodzieńczego zapalenia przyzębia obserwuje się silny stan zapalny, któremu towarzyszy tendencja do krwawienia ze strony rozpulchnionych tkanek. U części pacjentów z czasem może też dojść do pogrubienia dziąseł, które obrastają korony zębów.
Ponieważ pierwsze objawy choroby pojawiają się najczęściej wraz z wyrzynaniem się w jamie ustnej zębów stałych i utratą zębów mlecznych, przedział wiekowy pacjentów mieści się w granicach 6–18 miesięcy. Do ras predysponowanych do tej dolegliwości zalicza się w szczególności koty: syjamskie, rosyjskie niebieskie, norweskie leśne oraz maine coony, ale bardzo wielu pacjentów to...