Rzekomołożyskowy przerost błony śluzowej macicy u suk w badaniu ultrasonograficznym

Diagnostyka
   Tematy poruszane w tym artykule  
  • Jakie są objawy kliniczne i diagnostyczne przerostu błony śluzowej macicy (CEH) i rzekomołożyskowego przerostu endometrium (PEH) u suk?
  • Czym charakteryzuje się rzekomołożyskowy przerost endometrium i jego różnice w stosunku do cystowatego przerostu błony śluzowej macicy?
  • Jakie są możliwe przyczyny powstawania PEH oraz jaką rolę odgrywa progesteron w rozwoju przerostu błony śluzowej macicy u suk?
  • Szczegóły przypadku klinicznego młodej suki z diagnozą PEH.
  • Jakie zmiany histologiczne i ultrasonograficzne obserwuje się przy PEH i jak się one mają do fizjologicznych procesów w macicy?
  • Rola terapii aglepristonem w leczeniu PEH i jej skuteczność na podstawie obserwacji klinicznych.
  • Wpływ różnych czynników, takich jak cykl rujowy i terapia hormonalna, na rozwój przerostu błony śluzowej macicy u suk.

Rzekomołożyskowy przerost błony śluzowej macicy jest rzadko występującą formą przerostu endometrium występującą u młodych suk. Opisano przypadek występowania tej formy przerostu u 18-miesięcznej suki rasy flat coated retriever z wieloma nieswoistymi objawami, w tym przedłużającą się cieczką. W badaniu USG wykryto obecność pięciu zmian miejscowych w rogach macicy w postaci hipoechogennej, pogrubiałej błony śluzowej z obecnością ognisk i pasm hiperechogennych prostopadłych do osi długiej macicy oraz nietypową, hiperechogenną warstwę w centrum. Obraz zmian odpowiadał rzekomo łożyskowemu przerostowi endometrium, natomiast obecność hiperechogennej, wewnętrznej warstwy błony śluzowej macicy mogła wynikać z długości czasu trwania estrus. Zastosowano leczenie zachowawcze aglepriston podawanym podskórnie. Zmiany istotnie zmniejszyły się po zakończeniu leczenia, po czterech miesiącach nie były widoczne.

Wstęp

Przerost błony śluzowej macicy (endometrium) występuje często u starszych suk, zwłaszcza w formie przerostu cystowatego (cystic endometrial hyperplasia – CEH). Charakteryzuje się pogrubieniem całej błony śluzowej, która jest w badaniu USG hiperechogenna, wewnętrzna powierzchnia endometrium staje się nierówna, przerostowi towarzyszą często różnej wielkości cysty. Zwykle przerost obejmuje nabłonek gruczołowy endometrium w obu rogach i trzonie macicy, rzadziej w części narządu. W wielu przypadkach CEH towarzyszy zespołowi endometritis/pyometra. Rzekomołożyskowy przerost endometrium (pseudo-placentational endometrial hyperplasia, PEH) jest znacznie mniej poznaną formą przerostu, trudniejszą do wykrycia oraz do określenia jej istotności, ponieważ jest to słabo zbadana jednostka chorobowa, a przyczyna jej występowania jest nieznana. Oprócz najczęściej używanego określenia jako rzekomołożyskowy przerost endometrium, używane są również takie nazwy, jak rzekomocystowaty przerost endometrium, deciduoma, przerost odcinkowy endometrium. Doświadczalnie wykazano powstawanie PEH na skutek implantacji ciał obcych, jednak mechanizm ich spontanicznego powstawania nie został poznany. 
Rzekomołożyskowy przerost endometrium jest słabo poznaną formą hiperplazji błony śluzowej macicy. Dostępne są jedynie cztery publikacje [1–4] opisujące tę zmianę w przypadkach klinicznych. Istnieje wiele różnic klinicznych oraz histologicznych pomiędzy CEH a PEH. W obu przypadkach podłożem tego procesu jest zawsze stymulacja endometrium, która może mieć różne przyczyny (cykl rujowy, terapia hormonalna), ale zawsze powstaje przy podwyższonym poziomie progesteronu, co zwykle następuje w fazie ciałka żółtego. W rzekomołożyskowym przeroście błony śluzowej macicy, endometrium reaguje w dość dziwny sposób, tworząc miejscowo wysoko zorganizowaną, pogrubiałą błonę śluzową w bardzo podobny sposób, jak to ma miejsce w miejscach zagnieżdżenia łożyska w prawdziwej ciąży. Większość opisywanych przypadków dotyczy młodych, nieciężarnych suk, u których miejscowo pogrubiała macica występowała pod koniec dioestrus. Zmiany występowały pojedynczo lub po kilka w każdym rogu średnicy 2–3 cm z białawą, kosmówkową tkanką wyrastającą z endometrium. W jednym przypadku opisano występowanie PEH u suki w prawidłowej ciąży. W dostępnej literaturze istnieją wzmianki o występowaniu podobnych zmian w ścianie macicy na skutek obecności doświadczalnie wprowadzonego ciała obcego [6–9]. 

Zdj.1. Miejscowe zgrubienie w prawym rogu macicy (między kursorami) o wielkości 3,5 x 1,2 cm. Od zewnątrz widoczna jest błona mięśniowa (m) oddzielona cienką warstwą hiperechogenną od endometrium (e), w której widoczne są ogniska i pasma hiperechogenne. Bliżej centrum widoczna jest warstwa hiperechogenna (h) o podobnej grubości, interpretowana jako warstwa złuszczonego nabłonka. W centrum (c) jest widoczna cienka, hiperechogenna linia będąca wewnętrzną powierzchnią warstwy hiperechogennej

Opisywane przypadki kliniczne PEH u suk zostały opisane przy badaniu USG jako miejscowe, okrągłe lub owalne zgrubienie macicy spowodowane symetrycznym pogrubieniem ściany z dobrze widocznymi warstwami oraz z niewielką ilością płynu w jej świetle. Zgrubienie ściany jest wywołane pogrubieniem endometrium z hiperechogennymi pasmami tkanki biegnącej prostopadle do jej powierzchni, tworząc w przekroju poprzecznym macicy regularną, promienistą strukturę [2–4]. Histologicznie PEH przypomina łożysko z gruczołową warstwą podstawną, pasmem tkanki łącznej, warstwą gąbczastą oraz dziwną warstwą przypominającą labirynt [2, 5].  

Zdj.2. To samo miejscowe zgrubienie rogu macicy jak na zdj. 1. Po prawej stronie widoczny jest dalszy fragment prawidłowego rogu macicy (R)

Opis przypadku

Suka, flat coated retriever, 18 m-cy, 24 kg...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Aktualne papierowe wydania kwartalnika wydane przez kolejne 12 miesięcy – 4 numery w roku
  • Nieograniczony – przez 365 dni – dostęp online do e-wydań czasopisma
  • VIDEOTEKA z materiałami video w jakości 4K z operacji i zabiegów weterynaryjnych.
  • ... i wiele więcej!
Sprawdź szczegóły

Przypisy