Systemy VetStat i VetCensus jako narzędzia walki z antybiotykoopornością

Wstęp 

Antybiotykooporność (ang. antimicrobial resistance – AMR) jest jednym z największych zagrożeń zdrowotnych XXI w. W odpowiedzi na dynamiczny wzrost lekooporności u bakterii Unia Europejska oraz jej państwa członkowskie podejmują liczne działania legislacyjne i organizacyjne. Jednym z kluczowych filarów polityki antybiotykooporności jest monitorowanie stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych u zwierząt. W tym celu powstały systemy informatyczne VetStat i VetCensus, które mają umożliwić skuteczne gromadzenie i analizę danych o stosowaniu antybiotyków. 
Artykuł omawia założenia i funkcje obu systemów, ich znaczenie dla gospodarstw oraz gabinetów weterynaryjnych leczących zwierzęta towarzyszące, a także przedstawia perspektywę unijną i krajową wraz z podstawami prawnymi.

Charakterystyka systemów VetStat i VetCensus

VetStat to system informatyczny mający na celu zbieranie szczegółowych danych dotyczących stosowania weterynaryjnych produktów leczniczych, zwłaszcza antybiotyków. Dane te mają pochodzić z dokumentacji prowadzonej przez lekarzy weterynarii oraz z raportów aptek weterynaryjnych i lecznic.
VetCensus to system ewidencji zwierząt gospodarskich w danym gospodarstwie, stanowiący uzupełnienie VetStat. Pozwala on na relacjonowanie zużycia antybiotyków w odniesieniu do liczebności zwierząt, co umożliwia standaryzowaną ocenę intensywności leczenia.

VetStat i VetCensus w kontekście gospodarstw zwierzęcych

Dla gospodarstw hodowlanych, zwłaszcza produkujących trzodę chlewną, bydło mięsne i mleczne oraz drób, systemy VetStat i VetCensus są narzędziami obowiązkowymi w procesie nadzoru weterynaryjnego. Umożliwiają identyfikację wzorców leczenia, wskazują nadużycia w stosowaniu środków przeciwdrobnoustrojowych i wspierają analizę skuteczności programów profilaktycznych. Dzięki tym danym możliwe jest wprowadzenie benchmarkingu między gospodarstwami oraz identyfikowanie tzw. gospodarstw wysokiego ryzyka.

Znaczenie systemów dla lecznic dla zwierząt towarzyszących

Zgodnie z unijnymi planami do 2029 r. państwa członkowskie będą zobowiązane do raportowania zużycia antybiotyków także w odniesieniu do zwierząt towarzyszących. Gabinety weterynaryjne będą musiały przekazywać dane dotyczące zarówno leczenia w gabinecie (np. podań parenteralnych), jak...