Brak zrostu złamanej kości udowej u psa – przypomnienie koncepcji, opis przypadku

Wprowadzenie

Złamania kości udowych należą do najczęściej występujących złamań kości długich u psów. Stanowią ok. 25% złamań wszystkich kości i ok. 45% złamań kości długich.
Metody leczenia złamań kości obejmują techniki nieoperacyjne (leczenie zachowawcze, pośrednia stabilizacja odłamów) oraz techniki chirurgiczne (techniki operacyjne, przy wykorzystaniu różnego typu implantów, które mają za zadanie bezpośrednie utrzymanie fragmentów kości w odpowiedniej pozycji do czasu uzyskania zrostu kości). 
Główną zasadą wyboru optymalnej metody leczenia złamań jest uzyskanie szybkiego zrostu kości oraz powrotu do pełnej sprawności.
Podczas podejmowania decyzji dotyczącej doboru metody leczenia złamanej kończyny należy rozważyć kryteria dotyczące czynników mechanicznych i biologicznych: 

• typ złamania kości,
• ilość złamanych kości,
• wiek pacjenta, 
• choroby towarzyszące, 
• uraz tkanek otaczających złamaną kość.
   

Niestety, bardzo często do podstawowych kryteriów mających wpływ na wybór techniki dochodzą jeszcze inne czynniki, m.in. wyszkolenie personelu i dostępność sprzętu. Zdarzają się również sytuacje, gdy decyzje są wymuszone ograniczeniami finansowymi, niepozwalającymi na wybór optymalnej metody leczenia, co może skutkować uzyskaniem niekorzystnego efektu końcowego leczenia. 
Najczęściej teoretycznie najtańszą metodą leczenia jest leczenie zachowawcze. W sytuacji gdy takie leczenie nie przyniesie efektu, zabieg chirurgiczny będzie wymagał bardziej inwazyjnego dostępu i może dać gorszy efekt końcowy.
Celem leczenia zachowawczego złamań kości jest wykorzystanie okolicznych tkanek (mięśni, powięzi, okostnej) do zapewnienia odpowiedniego ułożenia i uzyskania stabilności do czasu zrostu kości. Założony opatrunek zewnętrzny i uzyskana siła ściskająca, dociskająca tkanki miękkie do kości, mają za zadanie utrzymać fragmenty kości w odpowiedniej pozycji do czasu ich zrostu.
Siła docisku powinna być równomiernie rozłożona na całej długości założonego opatrunku, tak aby utrzymać odpowiednią stabilność i umożliwić odpowiednie ukrwienie. Dla osiągnięcia właściwego efektu stabilizacja opatrunkiem zewnętrznym powinna obejmować przynajmniej jeden staw powyżej i poniżej złamania. W praktyce zalecane jest usztywnienie przynajmniej jednego stawu powyżej i wszystkich stawów poniżej złamania.
Złamania, przy których można rozważyć użycie opatrunku i ograniczenie ruchu (m.in. klatkowanie), obejmują stabilne poprzeczne złamania dystalnie od stawów łokciowego i kolanowego, przy osiągnięciu minimalnie 50% linii dotyku (apposition) złamanych fragmentów w dwóch projekcjach rentgenowskich (przednio-tylnej i przyśrodkowo-bocznej). Czynnikami wpływającymi korzystnie na potencjalne gojenie kości przy użyciu stabilizacji zachowawczej są:
młody wiek pacjenta (poniżej sześciu miesięcy), 
rasa (długonogie vs. brachycefaliczne).

Niestety, stabilizacja zewnętrzna jest często wykorzystywana w sytuacjach, gdy szanse powodzenia są niewielkie.
Kość udowa jest jedną z głównych kości mających wpływ na przebieg mięśnia czworogłowego uda (łac. musculus quadriceps femoris). Nieprawidłowy przebieg mięśni wynikający z nieprawidłowego kształtu kości udowej jest łączony z pojawieniem się problemu z niestabilnością rzepki. 
Niestabilność rzepki to stan, w którym rzepka porusza się nadmiernie w kierunku bocznym lub przyśrodkowym kolana i może zwichnąć się samoistnie pod wpływem ruchu albo może być na stałe ulokowana poza bloczkiem kości udowej.
Przy analizowaniu kości udowej należy ocenić relacje anatomiczne wyrażone m.in. za pomocą kątów aLDFA i FTA – ocenić je można z dwóch projekcji rentgenowskich: przednio-tylnej i proksymalno-dystalnej (transverse plane/skyline) kości udowej.