Zapobieganie urazom w obrębie aparatu ruchu u zwierząt sportowych

Ortopedia i rehabilitacja

W poniższym artykule omówiono profilaktykę urazów układu ruchu u psów sportowych. Podkreślono znaczenie wczesnego wprowadzania bezpiecznych wzorców ruchowych oraz regularnych badań przesiewowych w celu wykrywania predyspozycji do urazów. Zwrócono uwagę na odpowiednie żywienie, suplementację i indywidualnie dopasowany ruch, w tym rozgrzewkę i ćwiczenia stabilizujące mięśnie core. Artykuł opisuje typowe kontuzje w sportach, takich jak agility, dogfrisbee, flyball czy nosework oraz znaczenie regularnych treningów i regeneracji. Podkreślono rolę specjalistycznej opieki weterynaryjnej i fizjoterapeutycznej oraz dostosowania treningu do rasy, wieku i predyspozycji psa. Odpowiednia profilaktyka i dbanie o dobrostan zwierzęcia są kluczowe dla ograniczenia urazów w sportach kynologicznych.

Zapobieganie urazom w obrębie aparatu ruchu, szczególnie u zwierząt, które trenują sportowo np. agility czy flyball, to bardzo ważna kwestia i nie należy jej lekceważyć. Warto wprowadzić działania profilaktyczne już od najmłodszych lat, co rozumiane jest jako zapobieganie chorobom i urazom poprzez wczesną ich diagnostykę i wykrywanie, a także rozpowszechnianie wiedzy na temat prawidłowych wzorców zachowań. 
Analizując szerzej tematykę, możemy wyróżnić profilaktykę wczesną i wtórną. Profilaktyka wczesna opiera się na wprowadzaniu aktywności powszechnie uznanych za korzystne i wskazane dla zwierzęcego organizmu, a co za tym idzie, analogicznie, wzorce szkodliwe są eliminowane, poprzez chociażby rezygnację z gwałtownych zrywów podczas początkowej fazy treningu, ponieważ wiemy, że nierozgrzane mięśnie i ścięgna są bardziej narażone na ostre urazy. 
Profilaktyka wtórna natomiast polega na podejmowaniu prób wczesnego wykrycia schorzenia u zwierząt, które są predysponowane do pewnych dysfunkcji. Istotną funkcję pełnią tutaj badania przesiewowe, czyli specjalne testy, które umożliwiają rozpoznanie choroby w jej początkowym stadium, np. wykonywanie badania RTG pod kątem wczesnego wykrycia dysplazji stawów biodrowych u owczarków niemieckich. To bardzo ważne, by zwierzęta, które na co dzień trenują, były regularnie badane.
Dla naszych zwierząt najważniejszą zasadą profilaktyki są regularne wizyty u lekarza weterynarii, unikając porad i diagnostyki w internecie. Warto zwracać się do lekarzy – specjalistów z konkretnych dziedzin, których wybór jest coraz szerszy – od neurologów, przez dermatologów, po kardiologów, a także rehabilitantów zwierząt. 

Podstawowe elementy profilaktyki układu ruchu u zwierząt sportowych 

Zgłębiając temat, warto zacząć od podstaw, czyli pokarmu, jaki przyjmują zwierzęta. W przypadku pacjentów z ukierunkowaniem sportowym bardzo istotne jest utrzymywanie bardzo dobrej masy ciała, co wiąże się z odpowiednim bilansem energetycznym, a także regularnymi treningami oraz wsparciem dietetyka. Należy również rozważyć zastosowanie suplementacji, nie tylko chondroprotetycznej, ale także skierowanej na regenerację i zmniejszanie stanów zapalnych (np. MSM, bosweilla serrata, czarci pazur).
Bardzo ważną kwestią, zaraz po żywieniu, jest ruch. Zwierzęta są stworzone do poruszania się, co powoduje, że aspekt ten jest przedmiotem badań i rozważań specjalistów. Ze strony fizjoterapeutycznej można wymienić kilka istotnych zasad bezpiecznego ruchu, które oddalają zwierzę od wizyty u ortopedy bądź rehabilitanta zwierząt. Przede wszystkim jest to unikanie skoków, wyskoków i gwałtownych zmian kierunku – szczególnie, gdy układ ruchu nie jest po rozgrzewce. Sprzyja to urazom, w tym także mikrouszkodzeniom mięśni, a także zerwaniom więzadeł i ścięgien. Taki ruch „na zimno” może powodować również bóle mięśniowe, powszechnie nazywane zakwasami, a prawidłowo określane jako DOM-sy. Ważną zasadą jest też unikanie śliskich powierzchni – analogicznie, niestabilne i śliskie powierzchnie mogą być źródłem urazów ostrych – w tym także złamań kości i urazów kręgosłupa przy niefortunnym upadku. Podsumowując kwestie ruchu – należy go dobierać odpowiednio do konkretnego zwierzęcia, ponieważ wyłącznie indywidualne dostosowanie ruchu i jego intensywności jest gwarancją zdrowego układu ruchu. 
Zaraz po żywieniu i lokomocji przychodzi pora na analizę samego układu ruchu u zwierząt. Sporty dla np. psów to bardzo wymagające fizycznie zajęcie. Ważne jest, by regularne dbać o odpowiednie ustabilizowanie mięśni core i wzmacnianie ich – ponieważ to właśnie one biorą udział w przekazywaniu energii i są kluczowe w zapobieganiu urazom u psów sportowych. Warto również zwrócić uwagę na plan treningowy, ponieważ większość kontuzji u zwierząt, które trenują wysiłkowo lub siłowo, jest związana z przeciążeniami mięśni, które nie miały odpowiedniego wypoczynku i czasu na regenerację mikrourazów.
Profilaktyka samego układu ruchu potrafi być bardzo skomplikowana, natomiast stosując kilka zasad, można skutecznie poprawić jego działanie i uchronić zwierzę przed chorobami ze strony mięśni, ścięgi...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Aktualne papierowe wydania kwartalnika wydane przez kolejne 12 miesięcy – 4 numery w roku
  • Nieograniczony – przez 365 dni – dostęp online do e-wydań czasopisma
  • VIDEOTEKA z materiałami video w jakości 4K z operacji i zabiegów weterynaryjnych.
  • ... i wiele więcej!
Sprawdź szczegóły

Przypisy