Zastosowanie tapingu u zwierząt – studium przypadku

Kinesiologytaping, nazywany również plastrowaniem dynamicznym, to metoda opracowana w 1980 r. w Japonii przez dr. Kenzo Kasego. Pracował on jako lekarz oraz chiropraktyk i chciał przedłużyć efekty swoich działań, czyli wydłużyć (maksymalnie, jak to możliwe) uczucie ulgi u swoich pacjentów po wizycie w gabinecie. 
Początkowo próbował otrzymać ten efekt przez pracę ze zwykłymi plastrami, ale bez satysfakcjonującego rezultatu. Zauważył, że dolegliwości bólowe często wynikają z dysfunkcji mięśni oraz tkanek mięśniowo-powięziowych w obrębie stawu. Latami metodą prób i błędów realizował swój pomysł, aż opracował taśmę, która dzięki swojej grubości i ciężarowi imituje właściwości skóry, a przy tym daje efekty lecznicze. Stała się ona podstawą metody kinesiologytaping. W Europie i USA tej techniki używano od lat 90. XX wieku. Do Polski dotarła ona dopiero w 2004 r.
Kinesiologytaping początkowo był stosowany u ludzkich pacjentów, jednak dziś wiemy, że plastrowanie może być wykorzystywane również w rehabilitacji zwierząt. Kinesiologytaping może być stosowany jako odrębna metoda lub jako wsparcie w prowadzonej terapii.

Cele stosowania kinesiologytapingu

Taping z powodzeniem może być implementowany w wielu dziedzinach medycyny, jako wsparcie w leczeniu schorzeń ortopedycznych, nerwowo-mięśniowych, neurologicznych, w przypadku blizn, wad postawy, problemów mięśniowo-szkieletowych, u sportowców jako wsparcie w treningu, pourazowo, przeciwbólowo i pooperacyjnie, jak również profilaktycznie.
Gdy zwierzę jest objęte procesem chorobowym, w przypadku występowania stanu zapalnego, sztywności lub obrzęku w stawach i mięśniach pojawia się ucisk. Powięź również odgrywa tutaj szczególną rolę, ponieważ całe ciało jest połączone i podzielone powięziami oraz przeplatają się one wewnątrz mięśni. Współczesna nauka udowodniła już, że powięzi mają własne unerwienie i elementy kurczliwe. Posiadają liczne receptory proprioceptywne, dlatego odgrywają ważną rolę w kontekście koordynacji ruchów i postawy ciała. Pod wpływem ucisku i procesu zapalnego powięź traci swoją elastyczność i tworzy się tzw. włókno ziarniste, co w rezultacie może doprowadzić do usztywnienia i zlepienia powięzi, a to – do ograniczeń ruchów oraz dysfunkcji bólowych.
Wspomniane aspekty przyczyniają się również do nieprawidłowego przepływu krwi i chłonki oraz kompresji na receptory bólowe, które znajdują się w przestrzeni pomiędzy skórą a mięśniami. Ma to bezpośredni wpływ na komfort i rokowanie pacjenta oraz czas powrotu do zdrowia i możliwie pełnej sprawności. 
Celem aplikacji kinesiologytapingu jest zatem normalizacja i optymalizacja funkcji mięśni, co w efekcie powinno wpłynąć na zwiększenie zakresu ruchu, poprawę krążenia, a nawet przyspieszenie gojenia. Taping rehabilitacyjny jest metodą, która może wpływać łagodząco na ból i wspomagająco w drenażu zatrzymanych płynów poprzez mikroskopijne unoszenie skóry. Wpływa również na poprawę propriocepcji (świadomości ciała w przestrzeni). 

Zasady aplikacji taśmy

W przeciwieństwie do ortez taśmy kinezjologiczne dzięki swojej strukturze splotu oraz rozciągliwości (mogą się rozciągać nawet do 140% swojego pierwotnego rozmiaru) dają większe możliwości i swobodę stosowania. Dzięki temu, że są wodoodporne, mogą być używane nawet przez kilka dni. Z reguły efekt aplikacji plastra utrzymuje się przez mniej więcej cztery dni. Oczywiście niektórzy pacjenci (częściej psy) mogą nie akceptować aplikacji taśmy i próbować ją usunąć z łatwiej dostępnych miejsc.
Do tapingu używa się specjalnych, wykonanych w 100% z bawełny, dynamicznych plastrów. Są one pokryte klejem akrylowym, który jest hipoalergiczny (należy wziąć jednak pod uwagę ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej, która może wynikać z połączenia kleju z substancjami stosowanymi do przygotowania skóry przed zabiegiem). Klej aktywuje się przez ciepło, a na plastrach jest ułożony w kształcie sinusoidy, co pozwala na ich lepsze przyleganie do skóry. Przed aplikacją należy pamiętać, aby dokładnie oczyścić i odtłuścić skórę oraz wysuszyć sierść. W tym celu można użyć np. środków myjących lub innych preparatów do czyszczenia i impregnacji sierści. Dodatkowo, by taśma dłużej utrzymała się na skórze, można użyć kleju w sprayu.
Plastry są zbliżone pod kątem elastyczności do mięśni, a ich właściwości fizyczne – do parametrów skóry. Dzięki dobremu przyleganiu nie podrażniają skóry i nie ograniczają ruchów. Mechanizm działania taśmy jest spójny z zasadami kinezjologii i opiera się na teorii łańcuchów mięśniowo-powięziowych (tzw. teorii tensegracji). 
Aplikacja składa się z bazy i końców (ogonów) (zdj. 1).

Kinesiologytaping powinien być zawsze odpowiednio dostosowany do przypadku. Odpowiednie umiejscowienie bazy jest tutaj szczególnie istotne – zależy od kierunku przesunięcia struktur tkankowych lub powięzi, jak również od efektów, które zamierzamy osiągnąć. Jest konieczne, aby terapeuta posiadał odpowiednią wiedzę i pojmował korelacje napięcia i integralności, aby w pełni zrozumieć połączenie poszczególnych elementów układu mięśniowo-szkieletowego, co będzie się przekładać na odpowiednią i dobrze dobraną aplikację i lepsze efekty terapeutyczne.

Aspekty techniczne kinesiologytapingu

Chociaż zasady aplikacji taśmy kinezjologicznej na zwierzętach są podobne jak w przypadku ludzkich pacjentów, należy zwrócić uwagę, że skóra psa ma naturalnie więcej włosów niż skóra człowieka. Ludzkie mieszki włosowe mają z reguły po jednym włosie, a w przypadku psów jest to często kilka włosów. 
Taping jest skuteczny również w przypadku stosowania go na sierści, nie trzeba więc jej golić, ponieważ kluczowa jest tu stymulacja mieszków włosowych. Jednak w niektórych przypadkach zalecane jest skrócenie sierści, szczególnie gdy pies ma bardzo gęstą i długą pokr...