Nietrzymanie moczu u psów

Wstęp

Aby dochodziło do utrzymania moczu, ujścia moczowodów muszą się otwierać wyłącznie do światła pęcherza moczowego, pojemność i podatność pęcherza moczowego powinny pozwalać na jego wypełnianie pod niskim ciśnieniem, a czucie pęcherza moczowego winno być modulowane poprzez nadrzędne ośrodki w centralnym układzie nerwowym.
Ogólnie rzecz ujmując, proces mikcji polega na skurczu mięśnia wypieracza moczu z jednoczesnym odpowiednim rozluźnieniem szyjki pęcherza moczowego oraz cewki moczowej, co kontrolują neurony lędźwiowo-krzyżowego odcinka rdzenia kręgowego i ośrodki w mózgowiu. Proces ten poprzedza faza niezaburzonego gromadzenia moczu w pęcherzu moczowym. Akty prawidłowego oddawania moczu mogą pozostać nienaruszone, nawet jeśli dochodzi do nietrzymania moczu.
Jest wiele przyczyn, z powodu których może dojść do nietrzymania moczu (NM) u psów obu płci, a ryzyko jego wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem zarówno u samców, jak i u samic. Nietrzymanie moczu jest dość kłopotliwe ze względów higienicznych i może nastręczać trudności diagnostycznych. NM występuje zdecydowanie częściej u samic niż u samców i może to być związane z pokastracyjnym nietrzymaniem moczu na skutek niewydolności mechanizmu zwieracza cewki moczowej. Co więcej, problem ten częściej dotyka suki ras średnich i dużych.
Nietrzymanie moczu to mimowolna utrata moczu podczas etapu napełniania pęcherza moczowego [1]. Występuje różne nasilenie tego problemu – od popuszczania moczu w trakcie snu przez niekontrolowany obfity wypływ o różnych porach dnia.

Przyczyny nietrzymania moczu

Wśród przyczyn nietrzymania moczu można wyróżnić przyczyny neurogenne oraz nieneurogenne (tab. 1). Inna klasyfikacja obejmuje podział ze względu na objawy i czas wystąpienia oraz predyspozycje zwierzęcia. Natomiast jedna z publikacji proponuje podział ze względu na zaburzenia w magazynowaniu oraz oddawaniu moczu [8]. 

TAB. 1. PRZYCZYNY NIETRZYMANIA MOCZU

U młodych psów obu płci najczęściej występującą przyczyną nietrzymania moczu są wady wrodzone, takie jak interseksualizm, przetrwały moczownik czy nieprawidłowe ujście moczowodów. Ponadto u młodych samców stwierdza się uchyłki/poszerzenia cewki moczowej, a także niedorozwój cewki moczowej, jak również samego pęcherza moczowego. Natomiast dorosłe psy samce cierpią z powodu nietrzymania moczu w wyniku przede wszystkim nowotworów pęcherza moczowego, a także niewydolności mięśnia wypieracza moczu, zaburzeń prostaty i niewydolności zwieracza cewki moczowej [9].
Neurogenne nietrzymanie moczu rzadko występuje samodzielnie, częściej jest jedną ze składowych większego problemu, takiego jak choroba krążka międzykręgowego czy uraz miednicy. Przebieg różni się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z uszkodzeniem dolnego czy górnego neuronu ruchowego. Przy uszkodzeniu górnego neuronu ruchowego pęcherz moczowy pozostaje trudny do opróżnienia, dochodzi do wzmożonego napięcia mięśnia zwierac...