Rehabilitacja pacjentki po ekstruzji jądra miażdżystego krążka międzykręgowego Th11/Th12 z nawrotem dysfunkcji – studium przypadku

Ekstruzja jądra miażdżystego krążka międzykręgowego (dyskopatia) jest najczęściej występującą chorobą kręgosłupa u zwierząt, związaną z wiekiem pacjenta oraz predyspozycjami rasowymi. W zależności od miejsca pojawienia się dyskopatii występują swoiste objawy neurologiczne, które uniemożliwiają zwierzęciu normalne funkcjonowanie [2, 7]. 
Intensywna neurorehabilitacja poprzez wybór odpowiednich technik oraz wprowadzenie farmakoterapii w porozumieniu z lekarzem weterynarii umożliwiają pacjentowi powrót do sprawności fizycznej oraz zaspokajania podstawowych potrzeb fizjologicznych. W przypadku pacjentów dotkniętych dyskopatią kluczowym elementem są rokowania ustalane na podstawie badania przedmiotowego wykonanego przez lekarza weterynarii. Warto zwrócić uwagę, że podstawą do budowania chodu rdzeniowego jest utrzymany odruch zginaczowy oraz wczesne wprowadzenie neurorehabilitacji funkcjonalnej wraz z protokołem oceny postępów [1, 5]. 

Rozpoznanie jednostki chorobowej – badania obrazowe i przedmiotowe

Sama diagnostyka neurologiczna to bardzo szerokie pojęcie i wymaga ona wielu badań. W początkowym etapie lekarz weterynarii zbiera wywiad oraz przeprowadza podstawowe badanie neurologiczne, w tym określające: 

• funkcje propriocepcji, 
• ruch świadomy, 
• czucie bólu powierzchniowego, 
• czucie bólu głębokiego. 
   

Dodatkowo wykonuje się szereg testów neurologicznych, m.in.: 

• reakcję pozycjonowania kończyny, 
• reakcję podskakiwania, 
• taczkowanie, 
• pozycjonowanie, 
• hemistanding, 
• hemiwalking, 
• reakcję umiejscowienia, 
• odruchy rdzeniowe i mięśniowe. 
   

Każdy z testów daje początkową odpowiedź na temat umiejscowienia uszkodzenia oraz tego, czy dotyczy ono górnego czy dolnego motoneuronu [6, 8]. 
Badanie radiologiczne (RTG) jest jedną z najczęściej stosowanych, a także najbardziej pomocnych metod wykorzystywanych w diagnostyce zmian w obrębie kręgosłupa, dlatego jest zazwyczaj wykonywane jako pierwsze. Niemniej jednak warto pamiętać, że nie każda zmiana będzie precyzyjnie widoczna w tym konkretnym badaniu. Warto zwrócić uwagę, że tkanka nerwowa ma gęstość radiologiczną taką samą jak inne tkanki. Obrazowanie za pomocą TK (tomografia komputerowa) oraz MR (rezonans magnetyczny) może być użyte do potwierdzenia podejrzewanej zmiany, która nie może być rozpoznana na przeglądowych zdjęciach radiologicznych, lub do bardziej precyzyjnego określenia rozmiaru lub lokalizacji uszkodzenia [4]. 

Rozwinięcie zagadnienia – przykładowe elementy rehabilitacji 

Leczenie dyskopatii może przebiegać w dwóch wariantach: zachowawczo oraz operacyjnie. Szeroko pojęte choroby kręgosłupa wymagają szczególnej ostrożności oraz ochrony niestabilnych odcinków, dlatego też leczenie zachowawcze polega na ograniczeniu ruchu zwierzęcia przez mniej więcej miesiąc oraz zastosowaniu leków zaleconych przez lekarza prowadzącego. Najczęściej celem farmakoterapii jest spowolnienie procesów degeneracji nerwów [3, 9]. 
Leczenie operacyjne jest wykonywane w uzasadnionych przypadkach, w momencie gdy pacjent jest w dobrym stanie ogólnym, niemniej jednak dyskopatia dotyka najczęściej zwierzęta geriatryczne, obciążone chorobami wieku starczego. Operacja dyskopatii polega na usunięciu wyrostków, dekompresji rdzenia kręgowego, a następnie usunięciu wypadniętego jądra miażdżystego (laminektomia lub hemilaminektomia). Należy pamiętać, że po wykonaniu takiego zabiegu wskazana jest jak najszybsza rehabilitacja w celu pobudzenia układu nerwowego oraz uruchomienia pacjenta. Im dłużej zwierzę będzie nieaktywne, tym większe pojawią się deficyty, szczególnie ze strony układu mięśniowego [9].
Rehabilitacja pacjentów po dyskopatii jako część postępowania leczniczego obejmuje głównie fizykoterapię regeneracyjną, terapię manualną oraz zabiegi, które umożliwiają utrzymanie masy mięśniowej. Najczęściej wykorzystywanymi metodami są: 

• laseroterapia – w celu przyspieszenia regeneracji mięśniowej i nerwowej oraz z szerokim spektrum działania przeciwbólowego i przeciwzapalnego, 
• magnetoterapia – pobudza procesy oddychania komórkowego oraz angiogenezy, nasila procesy regeneracji tkankowej oraz działanie przeciwból...