Terapia bólu oraz niefarmakologiczne metody leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów u kotów

Ortopedia i rehabilitacja

Choroba zwyrodnieniowa stawów u kotów stanowi częste wyzwanie diagnostyczne dla klinicystów. Jest wysoce prawdopodobne, że przypadki są diagnozowane rzadziej, niż występują w rzeczywistości, czego dowodzą publikacje naukowe. W jednym z badań, które przeprowadzono na grupie 100 kotów, stwierdzono, że 82% osobników powyżej 14. roku życia może wykazywać radiograficzne cechy osteoarthritis [1], przy czym jedynie 13% opiekunów zgłaszało wystąpienie objawów kulawizny. W innym badaniu zmiany radiograficzne stwierdzono u 90% kotów powyżej 12. roku życia, przy czym tylko w 4% przypadków stanowiły one przyczynę konsultacji lekarskiej [2]. Sugeruje to, że wiele kotów może funkcjonować na co dzień z niezdiagnozowanym problemem ortopedycznym, będącym źródłem bólu przewlekłego. W artykule podsumowano obecny stan wiedzy na temat farmakologicznego oraz niefarmakologicznego postępowania w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów u kotów, przy czym szczególną uwagę poświęcono terapii przeciwbólowej.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Zastosowanie leków z grupy NLPZ jest wskazane na początku leczenia bólu w związku z towarzyszącym stanem zapalnym stawów oraz mięśni lub przy jego zaostrzeniu. Ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych w postaci krwawień z przewodu pokarmowego, niewydolności nerek lub wątroby nie jest zalecane przewlekłe stosowanie preparatów, a w leczeniu należy dążyć do osiągnięcia najmniejszej możliwej skutecznej dawki. Przed wdrożeniem leczenia należy uzyskać informacje o stosowanych obecnie u pacjenta lekach, wykonać badanie morfologiczne oraz biochemiczne krwi, nie należy także wprowadzać preparatów z grupy NLPZ u zwierząt odwodnionych. 
Najczęściej stosowane u kotów leki z tej grupy to robenakoksyb oraz meloksykam.

Robenakoksyb
Robenakoksyb jest silnym i selektywnym inhibitorem enzymu cyklooksygenazy COX-2 z grupy koksybów. Preparat podaje się w dawce 1–2,4 mg/kg m.c. raz dziennie doustnie, przy czym dawka rekomendowana to 1 mg/kg m.c. raz dziennie. Lek jest dostępny także w formie iniekcyjnej. 
Czas trwania terapii powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjentów, przy czym w charakterystyce produktu leczniczego weterynaryjnego lek określono jako bezpieczny do stosowania u większości kotów przez okres do 12 tygodni. Odstawienie zaleca się po sześciu tygodniach w przypadku braku odpowiedzi klinicznej. 

Meloksykam
Meloksykam jest lekiem z grupy oksykamów, który w większym stopniu jest inhibitorem cyklooksygenazy COX-2 niż COX-1. Przy długotrwałym stosowaniu podaje się go początkowo w dawce 0,1 mg/kg m.c. doustnie jednorazowo pierwszego dnia, następnie kontynuuje w dawce 0,05 mg/kg m.c. raz dziennie. Obserwowano także prawidłową odpowiedź kliniczną przy podaniu leku w dawce do 0,025 mg/kg m.c. raz dziennie w kontynuacji. Poprawę obserwuje się z reguły w trakcie pierwszych siedmiu dni leczenia. Przy braku odpowiedzi na leczenie w ciągu 14 dni stosowania meloksykamu należy go odstawić. 
W trakcie długotrwałego podawania leków z grupy NLPZ zaleca się ścisły monitoring stanu zdrowia pod kontrolą lekarza weterynarii – dokładne badanie kliniczne oraz regularne badania morfologiczne i biochemiczne krwi, optymalizację dawki i wczesne odstawienie leku w przypadku wystąpienia działań niepożądanych. 
Preparatów nie powinno się podawać równolegle z glikokortykosteroidami, lekami o działaniu nefrotoksycznym, antykoagulantami i preparatami silnie wiążącymi białka.

Gabapentyna

Mechanizm działania leku nie został dokładnie poznany, uznaje się ją za ośrodkowo działający analog GABA. Działa skutecznie w przypadku bólu neuropatycznego, nie wykazuje komponenty działania przeciwzapalnego. W praktyce jest stosowana do leczenia bólu przewlekłego. 
Rekomendowana dawka dla kota to 5–10 mg/kg m.c. w podaniu co 8–12 godzin. Gabapentynę można bezpiecznie łączyć z lekami z grupy NLPZ.
Wśród działań niepożądanych wyróżnia się: letarg, ataksję, wymioty, biegunkę, zmiany behawioralne. U kotów z przewlekłą niewydolnością nerek stwierdza się wyższe stężenie gabapentyny w surowicy – z tego względu istotny jest dokładny monitoring w trakcie optymalizacji dawki, aby uniknąć objawów przedawkowania. 
Lek można stosować długoterminowo. W przypadku konieczności odstawienia zaleca się stopniową redukcję dawki. 

Opioidy

Wśród leków z grupy opioidów stosowanych w leczeniu bólu o kotów wyróżnia się przede wszystkim buprenorfinę oraz tramadol. Można je podawać równolegle z lekami z grupy NLPZ.

Buprenorfina
Buprenorfina to agonista receptora opioidowego μ (mi) i receptora nocyceptywnego oraz antagonista receptorów opioid...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Aktualne papierowe wydania kwartalnika wydane przez kolejne 12 miesięcy – 4 numery w roku
  • Nieograniczony – przez 365 dni – dostęp online do e-wydań czasopisma
  • VIDEOTEKA z materiałami video w jakości 4K z operacji i zabiegów weterynaryjnych.
  • ... i wiele więcej!
Sprawdź szczegóły

Przypisy