Uogólniona lękliwość i zespół deprywacji sensorycznej u młodego psa

Medycyna behawioralna

Zaburzenia zachowania są coraz częściej zgłaszanym problemem w gabinetach lekarzy weterynarii. Choć wciąż jest to temat wzbudzający kontrowersje i nie zawsze jest odbierany na poważnie przez lekarzy weterynarii, to jednak warto zwrócić uwagę, iż medycyną behawioralna jest już stałym punktem w weterynarii. W artykule opisano czym jest deprywacja sensoryczna oraz skupiono się na opisie przypadku psa przejawiającego zachowania lękowe.

Częstokroć lekarzom zaburzenia zachowania kojarzą się m.in. z zachowaniami agresywnymi, lękiem przed dźwiękami czy niszczycielstwem. Wprawdzie są to poważne problemy, wymagające przeanalizowania oraz rozwiązania, jednakże wciąż można się spotkać ze stwierdzeniem, iż wynikają one z braku wychowania lub błędów wychowawczych. Tymczasem medycyna behawioralna jest potężną dziedziną, omawiającą szereg zaburzonych zachowań dotyczących realnych zagrożeń dla zdrowia, czasem życia, wywołanych przez męczące zachowania. Problematyczne zachowania, choć pozornie są tylko zachowaniami, w rzeczywistości w większości sytuacji są głęboko dotykającymi zaburzeniami, wymagającymi diagnostyki, terapii i nierzadko farmakoterapii. 
Oprócz oczywistych, łatwo zauważalnych zaburzeń zachowania możemy spotkać u pacjentów problemy behawioralne przebiegające z objawami somatycznymi. Sytuacja może dotyczyć problematycznego zachowania przebiegającego z objawami somatycznymi lub wręcz przeciwnie – problematyczne zachowanie może wynikać z problemów somatycznych. W każdej sytuacji zgłaszanego problemu z zachowaniem należy zachować czujność oraz wykonać diagnostykę różnicową, aby upewnić się, jaki jest rzeczywisty stan pacjenta.

Okres okołoporodowy i pierwsze tygodnie życia psa a późniejsze problemy behawioralne

Na zdrowie oraz sposób zachowania pacjenta wpływa szereg czynników dających określony efekt końcowy. Na niektóre elementy właściciel ma wpływ i może realnie przeciwdziałać wystąpieniu kłopotów, ale jest także część, nad którą nowy opiekun nie ma żadnej władzy. Dotyczy ona bowiem stanu fizycznego i psychicznego rodziców, przebiegu ciąży, porodu oraz okresu odchowu w hodowli. Decyzje podejmowane przez hodowcę oraz działania względem pary hodowlanej, jak również okresu okołoporodowego mają niebagatelny wpływ na przyszłe życie szczeniąt. W istocie już okres ciąży – stan zdrowia suki, sposób odżywiania, stymulacja stresorami – będzie wpływać na stan rozwoju mózgu potomstwa oraz jego rozwój emocjonalny. Podobnie reakcje agresywne czy lękowe mogą zostać przekazane potomstwu. 
Szczenięta po narodzinach, będąc głuche i ślepe, kierują się zachowaniami odruchowymi. Do mniej więcej czwartego tygodnia życia następuje mielinizacja nerwów i ok. szóstego tygodnia życia liczba synaps jest duża. W tym czasie synapsy są intensywnie aktywowane przez bodźce pochodzące z otoczenia. Od ilości i jakości bodźców dochodzących do młodego organizmu zależy, na ile mózg zostanie stymulowany oraz na ile będą się kształtowały nowe synapsy. Brak stymulacji lub zbyt mała jej różnorodność będą skutkować późniejszymi deficytami.
Wspomniane deficyty będą rzutować na możliwość wystąpienia późniejszych zaburzeń zachowania. Ważną kwestią jest fakt, że powstałe deficyty trudno naprawić. W zależności od sytuacji istnieje możliwość ich skompensowania, ale nie zawsze jest to możliwe. W przypadku wystąpienia zaburzeń deprywacji sensorycznej konieczne jest wprowadzenie działania, w tym terapii skojarzonej: terapii behawioralnej i farmakoterapii, oraz przeprowadzenie diagnostyki dla upewnienia się, czy zwierzę jest fizycznie zdrowe.
Pierwsza wrażliwa faza w życiu szczenięcia przypada na czas między 4. a 12. tygodniem życia. Jest to moment, w którym szczenię powinno mieć szansę poznania możliwie największej ilości różnych bodźców i nauczenia się reakcji na nie. W tym czasie kształtuje się sensoryczny system referencyjny. Niedostateczna stymulacja wiąże się z rozwojem zespołu deprywacji sensorycznej, która realnie utrudnia życie młodemu psu i...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Aktualne papierowe wydania kwartalnika wydane przez kolejne 12 miesięcy – 4 numery w roku
  • Nieograniczony – przez 365 dni – dostęp online do e-wydań czasopisma
  • VIDEOTEKA z materiałami video w jakości 4K z operacji i zabiegów weterynaryjnych.
  • ... i wiele więcej!
Sprawdź szczegóły

Przypisy